Txostenaren aurkezpena
1. Metodologia
1.1. Norberaren autonomiari eta mendetasunari buruz Estatu, autonomia eta foru esparruetan indarrean dagoen lege gorputzaren eta zenbait agiri espezializaturen azterketa
2.2. Norberaren autonomiaren sustapenerako eta mendetasuneko egoeran dauden pertsonenganako arretarako eskubidea
AMALek norberaren autonomiaren sustapenerako eta mendetasuneko egoeran dauden pertsonenganako arretarako eskubidea herritarren eskubide subjektibo berri bihurtu du (1. artikulua).
4.1 artikuluaren arabera, "mendetasuneko egoeran dauden pertsonek, bizi diren espainiar Estatuko lurraldeko tokia gorabehera, eskubidea izango dute, berdintasunez, Lege honetan aurreikusitako prestazioak eta zerbitzuak eskuratzeko, bertan xedatutakoaren arabera".
Eskubidea erabili ahal izateko, lehenago prozedura bat behar da, mendetasuneko egoera eta sistemaren prestazioetarako eskubidea onartzen diren ebazteko.
Ekintza babeslea Banakako Arreta Programa (BAP) batean zehaztuko da. Bertan, pertsonaren eta haren familia eta gizarte ingurunearen egoera zehatza baloratu ez ezik, pertsona horren eta, hala balegokio, haren familiaren edo ordezkatzen duten zaintza erakundeen parte hartzearekin, hari arreta emateko egokiak diren prestazioak ezarriko dira.
Zalantzarik gabe, funtsezko aldaketa baten aurrean gaude, herritar gehienek zerbitzuak eskuratzea aurrekontu erabilgarriari (eta, azken batean, administrazioaren erabakiari) lotuta dagoen sistematik, sarbiderako eskubidea aitortu eta administrazio eskudunei zerbitzuak emateko betebeharra ezartzen dien beste batera igarotzea baitakar[14].
AMALek mendetasuneko egoeran dagoen pertsonak dauzkan zenbait eskubide jasotzen ditu, duintasun eta berdintasun printzipiotik eratorritakoez gain:
– Erabaki askerako eskubidea.
– Administrazioari erreklamatzeko eta ekintza judizialerako eskubidea.
– Informaziorako eskubidea.
– Isilpekotasunerako eskubidea.
– Parte hartzeko eskubidea.
[14] ARARTEKOA, Euskal Autonomia Erkidegoko oinarrizko gizarte zerbitzuen egoera. Gasteiz: ARARTEKOA, 2010.